Magnum Sal
Król Kazimierz I Odnowiciel, w jednym ze swoich przywilejów nadanych benedyktynom z Tyńca w 1044 roku, nazwał dzisiejszą Wieliczkę „magnum sal alias Wieliczka". O Żupach Wielickich pisze też polski kronikarz Jan Długosz w XIII wieku. W 1290 roku za sprawą Przemysława II Wieliczka została lokowana na prawie i otrzymała prawa miejskie.
XIII wiek to też czas rozbudowy wielickich Żup Krakowskich - połączonych warzelni i kopalni soli w Wieliczce i Bochni. To także okres panowania Bolesława Wstydliwego, który poślubił węgierską księżniczkę Kunegundę. Z jej postacią wiąże się jedna z legend. Przed wyjazdem do Polski poprosiła swojego ojca, aby pozwolił jej wnieść w posagu to, co będzie służyło biednym i bogatym. Święta Kinga, bo o niej jest mowa, otrzymała zgodę ojca i wrzuciła do węgierskiej żupy ślubną obrączkę. Po przyjeździe do Polski wskazała miejsce, w którym należy kopać. Tak zrobiono i w pierwszej bryle soli, do której się dokopano, znaleziono jej złotą obrączkę. A wszystko się działo oczywiście w Wieliczce.
Kazimierz Wielki uregulował Statut Żup Krakowskich, który zawierał zasady, przepisy i normy dotyczące wydobycia i sprzedaży soli, która przynosiła duże dochody. Przeznaczano je między innymi na rozbudowę Wawelu czy też budowę Akademii Krakowskiej
Czasy Jagiellonów
W XVI wieku kopalnia w Wieliczce była jednym z trzech największych przedsiębiorstw ówczesnej Europy. Za panowania Jagiellonów Wieliczka staje się miastem wielokulturowym, do którego przybywają kupcy z całej Europy. Do kopalni przyjeżdżali także ci, którzy chcieli zobaczyć tę niezwykłość. Wśród nich był sam Mikołaj Kopernik.
Król Zygmunt Stary upaństwowił kopalnię i głębił szyby ”Regis”, „Loys” i „Wodna Góra”, z których solankę dostarczano do warzelni aż do początku XVIII wieku. W tym stuleciu nastąpił rozbiór Polski, a z dobrodziejstw kopalni korzystali jedynie zaborcy. Do miasta licznie przybywali turyści, aby obaczyć piękne komory solne, kaplice i jezioro w słynnej już na cały świat kopalni.
XX wiek
Wiek XX to czas dwóch wojen światowych, ale też odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku. Rok później Wieliczkę odwiedził Józef Piłsudski.
Po II wojnie światowej w 1951 roku w odbudowanym zamku powstało Muzeum Żup Krakowskich. W 1974 roku kopalnię ustanowiono Pomnikiem Historii, a cztery lata późnij wpisano na Pierwszą Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.
W 1996 roku kopalnia zakończyła eksploatację soli i stała się Kopalnią Soli „Wieliczka” – atrakcją turystyczną i leczniczą.